وقتی سبک تبلیغات رئیس جمهور، آمریکایی می شود/ لیبرالیسم فرهنگی در نماهنگ روحانی

پس از دفاع مقدس به واسطه ی طرح های توسعه اقتصادی و قرار دادن اقتصاد در راس امور، از اولویت برنامه های فرهنگی کاسته شد و لیبرالیسم فرهنگی در فضای عمومی کشور خزیدن گرفت و در دوران اصلاحات به اوج خود رسید. در دوران زمامداری اصولگرایان، لیبرالیسم فرهنگی مورد حمایت مستقیم دولت قرار نگرفت امّا از سوی برخی نزدیکان ریاست جمهوری، رفتارهایی در جهت نفی استراتژی فرهنگی نظام، سَر زد.

اخیراً و در هفته های گذشته، شاهد حرکت هایی در دولت تدبیر و امید هستیم که با روح انقلاب اسلامی در تعارض است و به هیچ وجه از اهداف انقلاب اسلامی نمی باشند. مانند زمزمه هایی که برای رفع فیلترینگ فیس بوک و یا برداشتن ممیزی کتاب قبل از انتشار و چند مورد دیگر از زبان دولتمردان می شنویم.

امّا مسئله ای مهمتر که هفته گذشته اتفاق افتاد و در نوع خود بی نظیر است و تعجب ما را برانگیخت، انتشار نماهنگ رئیس جمهور حسن روحانی با نام «نوسفر» (1) است کهنمونه ای عریان از اباحه گری نو ظهور اسلامیاست. دو قُبحی که در این کلیپ شکسته شد و از عجائب روزگار، توسط یک روحانی مجتهد و بلند پایه اتفاق افتاده است، تک نوازی و تک خوانی «خانم» است که در جمهوری اسلامی به این شکل سابقه نداشته است.






البته ما امیدواریم آقای رئیس جمهور به همین حد اکتفا کند و بیش از این ضد ارزشی عمل نکند که دور از شان یک روحانیِ مجتهد در دولت اسلامی است.
آنچه در اواخر دهه ی 1360 در مکانتِ یک مباحثه فرهنگی قرار داشت، در اوایل دهه ی هفتاد در یک وجهه سیاسی تبلور یافت و در موضوعاتی از قبیل ناسازگاری مدیریت فقهی با مدیریت علمی، دموکراسی با ولایت فقیه و ... مطرح شد.

رئیس جمهور حسن روحانی در تبلیغات انتخاباتی، از برخی هنرمندان به نیکی یاد کرد و آنها را ستود؛ مخصوصاً آن هنرمندی که اسلام را در تعارض با هنر می داند و می گوید: «اسلام  1400سال است که با هنر ما کنار نمی آید». ... امروز نیز نماهنگ «نوسفر» را منتشر ساخته. ولی این واقعیت دیگر اجازه نمی دهد که رئیس جمهور معتدل و اعتدال گرا در پشت نقاب فرهنگی و حقوق دانی و موضع گیری های وزیر فرهنگ، از توابع سیاسی و اجتماعی و فرهنگیِ سخن خویش بگریزد و با نشان دادن کتاب «دا» (2) بر روی میز پشت سَر در تصویر تلویزیونی، خود را موجّه نشان دهد.
اگر فرض را بر «رسانه پیام است» قرار دهیم، این نماهنگ می تواند شامل چه پیام یا پیام هایی برای مردم باشد که حسن روحانی خواسته است بوسیله تصویر آن را منتقل کند و از بیان اش به صورت مستقیم اجتناب نموده است ؟
پر واضح است سیاست یک بام و دو هوا در فضای فرهنگی امروز ایران دیگر جواب گو نیست؛ نمی شود اقدام به ساخت نماهنگ به شیوه رئیس جمهور لیبرال آمریکایی (3) نمود و از سوی دیگر، در دکور گفتگوی زنده تلویزیونی از تصویر عنوان کتاب «نماد مقاومت» استفاده کرد : استقامت به سبک آمریکایی !!!


پی نوشت ها:

1. نماهنگ «نو سفر» کلیپ چند دقیقه‌ای از سخنان دکتر حسن روحانی در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری است که به مناسبت صدمین روز تشکیل دولت یازدهم به نویسندگی و کارگردانی حسین دهباشی ساخته و منتشر شده است.در این نماهنگ از فنّ همراهی برای تبلیغ و ایجاد هم دلی در مخاطب استفاده شده است. این کلیپ 4:35 دقیقه‌ای در سایت رسمی حسن روحانی بازنشر شده است و حبیب خزایی فر موسیقی آن را ساخته است. همچنین امیرحسین مدرس، هادی بهروز، محمد هادی حیدری، میثم بشارتی، کاوه مظاهری، حمید سماوی و... در ساخت آن همکاری داشته‌اند.
2. « دا » روایت خاطرات سیده زهرا حسینی است درباره جنگ ایران و عراق که به اهتمام سیده اعظم حسینی نگاشته شده و توسط انتشارات سوره مهر حوزه هنری به چاپ رسیده‌ است. واژه «دا» در گویش کردی و لری به معنی مادر است و با انتخاب این عنوان سعی شده به موضوعمقاومتمادران ایرانی پرداخته شود. خاطرات بیان‌شده در این کتاب در دو شهر بصره و خرمشهر است و سال‌های محاصره خرمشهر توسط نیروهای عراقی، محور مرکزی کتاب را تشکیل می‌دهد.
3. باراک اوباما در تبلیغات انتخاباتی دور اول ریاست جمهوری خود در رقابت با مک‌کین (سال 2008) نماهنگی با نام «بله، ما می‌توانیم» (yes , we can) منتشر ساخت که با استقبال هوادارانش مواجه شد. در کلیپ پیش گفته از تکنیک همراهی و ویرایش صدا و موسیقی استفاده شده است و صدای اوباما همراه با موسیقی و آواهای اقشار مختلف مردم تنظیم شده و پخش می شود.کلیپ «نو سفر» نیز یک روتصویر از کلیپ اوباما است که هیچ گونه خلاقیتی از سوی سازندگانش را مشاهده نمی نماییم و کاملاً به سبک اوبامایی ساخته شده است.

محمود آوینی